Θερινά Πανεπιστήμια
Θερινό Πανεπιστήμιο 2008: Αναπτύσσοντας την πολλαπλή νοημοσύνη στην εκπαίδευση
- Λεπτομέρειες
- Δημοσιεύτηκε στις Κυριακή, 08 Φεβρουαρίου 2009 11:39
- Γράφτηκε από την Γραμματεία
Το Κέντρο Διά Βίου Μάθησης και Αειφόρου Ανάπτυξης σε συνεργασία με το Køge Business College της Δανίας πραγματοποίησε από 2-12 Ιουλίου 2008 Θερινό Πανεπιστήμιο στην Ιθάκη με θέμα: «Αναπτύσσοντας την πολλαπλή νοημοσύνη στην εκπαίδευση». Συμμετείχαν εκπαιδευτικοί σχολικής εκπαίδευσης και εκπαιδευτές ενηλίκων από όλη την Ελλάδα.
Η θεωρία του Howard Gardner γνωστή ως η θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης, υποστηρίζει ότι όλα τα άτομα εμφανίζουν σε διαφορετικό όμως βαθμό οκτώ τουλάχιστον είδη νοημοσύνης (γλωσσική, λογικομαθηματική, χωροταξική, κιναισθητική, μουσική, διαπροσωπική, ενδοπροσωπική, φυσιογνωστική). Η ολόπλευρη ανάπτυξη κάθε ατόμου προϋποθέτει την ανάπτυξη όλων των ειδών νοημοσύνης. Η εκπαίδευση μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση! Οι εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευτές ενηλίκων θα πρέπει να προσεγγίζουν τα διδακτικά τους αντικείμενα με τρόπο που να επιτρέπει στους μαθητές/εκπαιδευόμενους τους να χρησιμοποιούν και να αναπτύσσουν όλα τα είδη νοημοσύνης.
Μέθοδος Διδασκαλίας - Διδάσκοντες
Οι συμμετέχοντες σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος εργάστηκαν σε μικρές ομάδες εργασίας και με κατάλληλα επιλεγμένες δραστηριότητες συμμετείχαν ενεργά στη μαθησιακή διεργασία. Τις ομάδες εργασίας συντόνιζαν ειδικοί εκπαιδευτές ενηλίκων και καθηγητές Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης: Θανάσης Καραλής, επίκουρος καθηγητής Διά Βίου Μάθησης και Εκπαίδευσης Ενηλίκων (Πανεπιστήμιο Πατρών), η Βιβή Βασάλα, M.Ed. (Εκπαίδευση Ενηλίκων) και Ph.D (Περιβαλλοντική Εκπαίδευση), η Mona Engberg, M.Ed., σύμβουλος Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Køge Business College, o Παύλος Κοκκινάκης, σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού, ο Σπύρος Σιάκας, M.Sc. σκηνοθέτης, η Ελένη Σβορώνου, M.Sc. υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης WWF-Ελλάς, ο Νικόλαος Τάκης, Ph.D., κλινικός ψυχολόγος. Στους συμμετέχοντες χορηγήθηκε επίσημο πιστοποιητικό σπουδών στα ελληνικά και τα αγγλικά από το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης & Αειφόρου Ανάπτυξης και το Køge Business College. Επίσης, οι συμμετέχοντες συνδυάζοντας την εκπαίδευση με τις διακοπές στην Ιθάκη, είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν το νησί της Ιθάκης και μεταξύ των άλλων να περιηγηθούν στις Οδυσσειακές τοποθεσίες και να συμμετέχουν σε πεζοπορικές διαδρομές στα μονοπάτια του Οδυσσέα με ειδικό ξεναγό.
Εκπαιδευτικό υλικό - Περιλήψεις
Η Θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης και η σχέση της με την εκπαίδευση
Παύλος Κοκκινάκης
Η θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης που διατύπωσε για πρώτη φορά ολοκληρωμένα ο Howard Gardner στα έργα του «Frames Of Mind» και «Multiple Intelligences: The Theory in Practice» εξακολουθεί και σήμερα να βρίσκεται στην επικαιρότητα και να προσελκύει το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών, ενώ ο ίδιος ο Gardner συνεχίζει να την ανανεώνει και να την εξελίσσει. Το εισαγωγικό παιδαγωγικό εργαστήριο αναφέρεται στις βασικές αρχές και αντιλήψεις της θεωρίας της Πολλαπλής Νοημοσύνης σε σύγκριση με παλαιότερες θεωρίες, καθώς και στις σχέσεις της με τους τρόπους μάθησης και τις εφαρμογές της στην εκπαίδευση κατά τη διδακτική πράξη. Στο εργαστήριο θα χρησιμοποιηθούν μέσω βιωματικών προσεγγίσεων, στρατηγικές ομαδικής και συμμετοχικής μάθησης.
Ακονίζοντας τη νατουραλιστική νοημοσύνη: Δεξιότητες Πρόσληψης και Ερμηνείας της Φύσης
Ελένη Σβορώνου
Σε αυτό το παιδαγωγικό εργαστήριο θα προσεγγιστεί η νατουραλιστική νοημοσύνη που αφορά κυρίως την ικανότητα πρόσληψης και ερμηνείας της φύσης. Το μεγαλύτερο μέρος του εργαστηρίου θα γίνει στο φυσικό περιβάλλον και θα περιλαμβάνει επιλεγμένες δραστηριότητες και παιχνίδια για την ανάπτυξη της νατουραλιστικής νοημοσύνης. Στη συνέχεια, επιστρέφοντας στην αίθουσα διδασκαλίας ακολουθεί συζήτηση με στόχο την επεξεργασία και την κατανόηση της εμπειρίας που αποκτήθηκε και την ένταξή της στο θεωρητικό πλαίσιο της πολλαπλής νοημοσύνης. Τέλος, οι εκπαιδευόμενοι διαμορφώνουν δραστηριότητες για την ανάπτυξη της πολλαπλής νοημοσύνης για διαφορετικές ηλικίες μαθητών.
Κριτικός στοχασμός και ανάπτυξη της διαπροσωπικής και ενδοπροσωπικής νοημοσύνης
Θανάσης Καραλής
Η διαπροσωπική και ενδοπροσωπική νοημοσύνη είναι δύο από τους τύπους της πολλαπλής νοημοσύνης σύμφωνα με τη θεωρία του H. Gardner. Εκκινώντας από τις προσεγγίσεις των H. Gardner (πολλαπλή νοημοσύνη) και του J. Mezirow (μετασχηματίζουσα μάθηση), θα διερευνηθούν οι τρόποι ανάπτυξης των δύο τύπων νοημοσύνης που αναφέρθηκαν (διαπροσωπική και ενδοπροσωπική) μέσω διεργασιών κριτικού στοχασμού και κριτικού αυτοστοχασμού. Το εργαστήριο βασίζεται σε συμμετοχικές εκπαιδευτικές τεχνικές και βιωματικές προσεγγίσεις, δηλαδή μέσω στρατηγικών ομαδικής μάθησης όπως έχει χαρακτηριστικά εισηγηθεί ο H. Gardner.
Δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού με στόχο την ανάπτυξη της πολλαπλής νοημοσύνης
Βιβή Βασάλα
Προσεγγίζεται η έννοια του εκπαιδευτικού υλικού και αναπτύσσονται τα βασικά χαρακτηριστικά του. Περιγράφονται οι διάφορες μορφές εκπαιδευτικού υλικού (έντυπο υλικό, ηλεκτρονικό). Επισημαίνεται, ότι το σύγχρονο εκπαιδευτικό υλικό χρησιμοποιεί διδακτικές τεχνικές που ενισχύουν τη συνεργατική και ενεργητική μάθηση καθώς και τη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης. Αναπτύσσονται και συζητούνται οι διδακτικές τεχνικές: παιχνίδι ρόλων, μελέτη πεδίου, μελέτη περίπτωσης, debate, καταιγισμός ιδεών και διατυπώνονται τα κριτήρια δημιουργίας εκπαιδευτικού υλικού για την ανάπτυξη πολλαπλής νοημοσύνης. Οι εκπαιδευόμενοι σε μικρές ομάδες: α) μελετούν διάφορα εκπαιδευτικά υλικά έντυπης μορφής, και συζητούν κατά πόσο και πώς προωθούν την ανάπτυξη της πολλαπλής νοημοσύνης, β) επιλέγουν οι ίδιοι ένα αντικείμενο για δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού για εκπαιδευτική βαθμίδα της επιλογής τους (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο) ή για τη Διά Βίου Εκπαίδευση και διαμορφώνουν δραστηριότητες σε μορφή Φύλλων Εργασίας για την ανάπτυξη της πολλαπλής νοημοσύνης και γ) παρουσιάζουν, συζητούν και αξιολογούν τις δραστηριότητες που δημιούργησαν καθώς και τα Φύλλα Εργασίας.
Πολλαπλή νοημοσύνη και animation
Σπύρος Σιάκας
Με τον όρο animation ορίζεται κάθε ακολουθία κίνησης που έχει δημιουργηθεί εικόνα-εικόνα. Η δημιουργία animation είναι μια συνεργατική διαδικασία που απαιτεί τη συνεργασία διαφορετικών ειδικοτήτων, όπως π.χ. συγγραφείς, σχεδιαστές, μουσικοί, μοντέλα, τεχνικοί, φωτιστές κ.λπ. Η δημιουργία animation στην εκπαιδευτική διαδικασία μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη ομαδοσυνεργατικών τεχνικών διδασκαλίας αξιοποιώντας παράλληλα τα ενδιαφέροντα και τις ιδιαίτερες ικανότητες του κάθε μαθητή. Επίσης μπορεί να βοηθήσει τον μαθητή να εμπλακεί στην επίλυση προβλημάτων και γενικότερα σε μια δημιουργική διαδικασία μάθησης ενεργοποιώντας ποικίλες πλευρές της νοημοσύνης του. Το συγκεκριμένο παιδαγωγικό εργαστήριο αφορά σε μία βιωματική προσέγγιση της δημιουργίας μιας ταινίας animation. Ο βασικός στόχος αυτού του εργαστηρίου είναι να ανιχνευθεί η σύνδεση των σταδίων δημιουργίας animation με τα οχτώ είδη της πολλαπλής νοημοσύνης όπως ορίζονται από τον Gardner
International projects in Køge Business College
Mona Engberg
A presentation of Køge Business College focused on international projects and implications of Howard Gardner’s theory on Multiple Intelligence in education.
Η ανθρωπιστική παράδοση της Εκπαίδευσης Ενηλίκων ως προαπαιτούμενη συνιστώσα της διά βίου μάθησης
Θανάσης Καραλής
Στην εισήγηση θα εξεταστούν όψεις του θεωρητικού λόγου της Εκπαίδευσης Ενηλίκων και ιδιαίτερα της ανθρωπιστικής της παράδοσης, οι οποίες συνδέονται με την ιδιότητα του πολίτη και την ενεργό συμμετοχή του στις διαδικασίες που τον αφορούν. Θα εξεταστούν οι λόγοι για τους οποίους οι τρέχουσες πολιτικές στον τομέα της διά βίου μάθησης είναι μονομερώς προσανατολισμένες προς τον εργασιακά ενεργό πολίτη, γεγονός που τις καθιστά ελλειμματικές και στρεβλές για την ανάπτυξη του ολοκληρωμένου πολίτη. Οι θεωρητικές προσεγγίσεις που αναφέρθηκαν θα συσχετιστούν με τη θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του H. Gardner (ιδίως με τους τύπους της διαπροσωπικής και ενδοπροσωπικής νοημοσύνης), καθώς επίσης και με τον τύπο του νού που πρόσφατα έχει διατυπώσει σε εργασίες του. Τέλος θα διερευνηθούν τα ενδεχόμενα σημεία τομής της θεωρίας της πολλαπλής νοημοσύνης (ενοποίηση και ολοκλήρωση των τύπων νοημοσύνης) και των θεωρητικών επεξεργασιών της διά βίου μάθησης (εκπαιδευτικό συνεχές και ολοκλήρωση των τύπων εκπαίδευσης).
Το ταξίδι του Οδυσσέα ως μέσο διερεύνησης της πολλαπλής νοημοσύνης
Αθηνά Αρσένη
Με βάση το δραματουργικό κείμενο της Οδύσσειας και με μέσα έκφρασης κυρίως τον αυτοσχεδιασμό, τη σωματική κίνηση και τη φωνή θα διερευνήσουμε τις πολλαπλές νοημοσύνες και κυρίως τη Μουσική τη Χωρική και τη Σωματική. Οι σπουδαστές κατανοούν την πολλαπλή λειτουργία ενός χώρου, αντιλαμβάνονται το σώμα ως πηγή έμπνευσης και τη φωνή ως μέσο σύνδεσης της σχέσης του σώματος με το χώρο.